بخش اول |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
در اين فصل، به تشريح موضوع علم فيزيک مي پردازيم. پس با زمينه هايي که فيزيک در آنها کاربرد دارد و شاخه هاي مختلف علم فيزيک آشنا مي شويم. سرانجام به اهميت اندازه گيري در فيزيک و کميتهاي اصلي و فرعي و کميتهاي نرده اي و بُرداري و عمليات جبري آنها مي پردازيم. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
تاريخچه پيدايش و گسترش فيزيک |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
علم مطالعه حرکت، نيرو، انرژي و اثرات آنها بر ماده را علم فيزيک گويند. واژه فيزيک از واژه باستاني يوناني physis به معناي طبيعت و ماهيت گرفته شده است. فيلسوفان آسياي صغير، نخستين کساني بودند که پرسشهايي درباره طبيعت و ماهيت بنيادي (physis) دنياي مادي مطرح ساختند (در سده هفتم قبل از ميلاد مسيح). |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ارکان علم فيزيک |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
روش فيزيک روش گاليله است که بعداً توسط فيوتون تکميل شد. يعني موضوع مورد نظر توسط تجربه (انجام آزمايش) و تجريه و تحليل رياضي بررسي مي شود. براي انجام آزمايش در فيزيک ،معمولاً ابتدا يک رشته اندازه گيري انجام مي شود. مجموعه فعاليتهاي تجربي را مشاهده مي گويند. نتيجه مشاهده ها و اندازه گيريها، شالوده کار دو مرحله تجزيه و تحليل رياضي را فراهم مي سازد. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کاربردهاي فيزيک |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مطالعه هر بخش از جهان پيرامون ما بدون دانش فيزيک ميسر نيست. شما با فراگيري فيزيک مي آموزيد که چگونه: مشاهده کنيد، بررسي کنيد، آزمايش کنيد و نتايج آزمايشها را به صورت مناسب ثبت کنيد. براي آموختن فيزيک بايد با کسب مهارت رياضي لازم بتوانيد نتايج و مفاهيم را با جملات دقيق بيان کنيد. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اندازه گيري |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اهميت اندازه گيري در فيزيک آنقدر زياد است که مي توان گفت «فيزيک علم اندازه گيري است.» دانشمندان براي آن که رقمهاي حاصل از اندازه گيريهاي مختلف يک کميت با هم مقايسه پذير باشند در نشستهاي بين المللي توافق کرده اند که براي هر کميت مکاني معين تعريف کنند. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
يکاهاي اصلي و فرعي |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
بعضي کميتهاي اصلي فيزيک عبارتند از طول، جرم و زمان و يکاهاي اصلي، يکاهاي اين کميتهاي اصلي اند.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
يکاي مناسب براي کميتهاي خيلي بزرگ يا خيلي کوچک |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
يکاهاي کوچکتر و يا بزرگتر را توسط پيشوندي که به يکاي مربوط اضافه مي شود نامگذاري مي کنند. مثلاًً از پيشوند «سانتي» براي 100/1 متر استفاده مي شود. يعني اگر يک متر را به صد قسمت مساوي تقسيم کنيم هر قسمت يک سانتيمتر است. جدول زير مربوط به اين پيشوندها است.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نماد گذاري علمي |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
در نماد گذاري علمي هر مقدار را به صورت حاصل ضرب عددي بين ۱ و ۱۰ و توان صحيحي از ۱۰ مي نويسند. مثال: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
دقت اندازه گيري |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کمترين مقداري را که يک وسيله مي تواند اندازه بگيرد دقت اندازه گيري با آن وسيله مي نامند. به عنوان مثال دقت اندازه گيري يک خط کش معمولي در حد ميلي متر است و براي اندازه گيري طول کمتر از ميلي متر بايد از وسيله اي که دقت آن بيشتر باشد مثل کولين يا ريز سنج استفاده کرد. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کميتهاي فيزيکي |